به گزارش تحریریه، اصطلاح در سود (ITM) به اختیار معامله‌ای اشاره می‌کند که ارزش ذاتی دارد. اختیار در سود، اختیاری است که به دلیل رابطه‌ موجود میان قیمت اعمال و قیمت جاری دارایی پایه در بازار، فرصتی برای سودآوری فراهم می‌کند.

۱- اختیار خرید در سود به این معناست که دارنده‌ی اختیار می‌تواند اوراق بهادار مورد نظر را با قیمتی کمتر از قیمت بازار فعلی آن خریداری کند.
۲- اختیار فروش در سود نیز به این معناست که دارنده‌ی اختیار می‌تواند اوراق بهادار موردنظر را با قیمتی بیشتر از قیمت بازار فعلی آن بفروشد.

با توجه به هزینه‌ای که در قراردادهای اختیار وجود دارد (مانند کمیسیون‌ها)، اختیار در سود لزوماً به معنای سودآور بودن اعمال اختیار برای معامله‌گر نیست.

اختیار معامله می‌تواند در وضعیت سربه‌سر (ATM) و در ضرر (OTM) نیز باشد.

نکات کلیدی

۱- اختیار خرید در صورتی در وضعیت در سود (ITM) است که قیمت بازار بالاتر از قیمت اعمال باشد.
۲- اختیار فروش در صورتی در وضعیت در سود است که قیمت بازار کمتر از قیمت اعمال باشد.
۳- اختیار معامله می‌تواند در وضعیت در ضرر (OTM) یا بی‌تفاوت (ATM) نیز باشد.
۴- پریمیوم یا قیمت خرید قراردادهای اختیار در سود، نسبت به سایر اختیاراتی که در سود نیستند، بالاتر است.
۵- سرمایه‌گذاران باید در زمان محاسبه‌ی سود احتمالی حاصل از اختیار معامله‌ در سود، هزینه‌های خرید اختیار معامله را لحاظ کنند.

آشنایی با اختیارات

قراردادهای اختیار روی بسیاری از محصولات مالی شامل اوراق قرضه و کالاها، وجود دارند. با این حال، اختیار معاملات سهام یکی از محبوب‌ترین انواع اختیار برای سرمایه‌گذاران است.
اختیار معامله، فرصت (و نه الزام) خرید یا فروش اوراق بهادار پایه در قرارداد اختیار با قیمت اعمال ذکر شده در قرارداد در تاریخ انقضای مشخص شده را به خریداران می‌دهد. منظور از قیمت اعمال قیمتی است که سرمایه‌گذار بابت سهام‌ پرداخت می‌کند. این همان قیمت اجرا (یا ارزش معاملاتی) است.

پریمیوم (قیمت اختیار)

سرمایه‌گذاران هزینه‌ای به نام پریمیوم را برای خرید قرارداد اختیار پرداخت می‌کنند. عوامل مختلفی ارزش پرمیوم را تعیین می‌کنند. این عوامل شامل قیمت فعلی اوراق بهادار پایه در بازار، زمان باقی‌مانده تا تاریخ انقضا و ارزش قیمت اعمال نسبت به قیمت بازار اوراق بهادار موردنظر هستند.

پرمیوم نشان‌دهنده‌ی ارزشی است که فعالان بازار برای اختیار موردنظر قائلند. اختیاری که ارزش دارد به احتمال زیاد پرمیوم بالاتری نسبت به اختیاری دارد که شانس درآمدزایی چندانی برای سرمایه‌گذار ندارد.

ارزش ذاتی

دو مولفه‌ی پرمیوم اختیار عبارتند از ارزش ذاتی و ارزش ظاهری (ارزش زمانی) [۵]. اختیارات در سود هم ارزش ذاتی و هم ارزش زمانی دارند، در حالی که پرمیوم اختیارات در زیان صرفا ارزش ظاهری (زمانی) دارد.

نکته مهم

بازار اختیار معاملات ممکن است به شدت پرنوسان باشد، به ویژه در مواقعی که بازار تکان می‌خورد که شامل زمان وقوع رویدادهای اقتصادی کلان در مقیاس وسیع مانند بلایای طبیعی و رکودهای اقتصادی است.

اختیار خرید در سود

اختیار خرید امکان خرید دارایی پایه را با قیمت مشخص و قبل از تاریخ ذکرشده فراهم می‌کند. مقدار پریمیوم به این بستگی دارد که اختیار در وضعیت در سود باشد یا خیر، ولی بسته به نوع اختیار موردنظر تفاسیر مختلفی از آن می‌شود.

سرمایه‌گذارانی که اختیار خرید را خریداری می‌کنند بر این باور هستند که قیمت دارایی پایه افزایش خواهد یافت و تا قبل از تاریخ انقضای اختیار، بالاتر از قیمت اعمال بسته خواهد شد. آن‌ها انتظار صعود قیمت سهام را دارند.

اختیار خرید در صورتی در وضعیت در سود است که قیمت بازار فعلی سهام بالاتر از قیمت اعمال اختیار باشد. به میزانی که اختیار در سود قرار دارد ارزش ذاتی می‌گویند. به عبارت دیگر، اختیار حداقل به این اندازه ارزش دارد.

اختیار خرید با قیمت اعمال ۲۵ دلار، در صورتی که سهام پایه‌ی آن با قیمت ۳۰ دلار به ازای هر سهم معامله شود، در وضعیت در سود قرار دارد. اختلاف میان قیمت اعمال و قیمت فعلی بازار عموماً همان میزان پریمیوم اختیار معامله است. از این رو، سرمایه‌گذارانی که به دنبال خریداری اختیار خرید در سود مشخص هستند پرمیوم یا اختلاف قیمت اعمال و بازار را پرداخت خواهند کرد.

سرمایه‌گذارِ صاحب اختیار خریدی که در حال منقضی شدن در وضعیت در سود است می‌تواند آن را اعمال کند و به اندازه‌ی اختلاف میان قیمت اعمال و قیمت بازار سود کند. این که یک معامله سودآور است یا خیر به کل هزینه‌های معاملاتی سرمایه‌گذار بستگی دارد.

از این رو، ITM لزوماً به این معنا نیست که معامله‌گر سود خواهد کرد. برای سود کردن، ارزش در سود اختیار باید به قدری افزایش یابد که هزینه‌ی پریمیوم اختیار را برای معامله‌گر جبران کند.

نکته سریع

زوال زمانی به افت ارزشی که اختیار معامله در زمان نزدیک شدن به تاریخ انقضا تجربه می‌کند گفته می‌شود. هرچقدر قرارداد اختیار به تاریخ انقضا نزدیک‌تر می‌شود، افت ارزش آن شدیدتر خواهد بود. با این حال، اختیار در سود افت زمانی کمتری را (به خاطر ارزش ذاتی‌شان) در مقایسه با اختیار در ضرر یا سربه‌سر متحمل می‌شوند.

اختیارهای فروش در سود

قرارداد اختیار فروش حق فروش اوراق بهادار پایه را با قیمت اعمال قرارداد و قبل از تاریخ انقضا به سرمایه‌گذار می‌دهد.

سرمایه‌گذارانی که اختیار فروش را خریداری می‌کنند بر این باور هستند که قیمت دارایی پایه کاهش خواهد یافت و تا قبل از تاریخ انقضای اختیار، پایین‌تر از قیمت اعمال بسته خواهد شد. آن‌ها انتظار نزول قیمت اوراق بهادار پایه را دارند.

اختیار فروش در سود به این معناست که قیمت اعمال بالاتر از قیمت بازار اوراق بهادار پایه است. اختیار فروشی که در زمان انقضا در وضعیت در سود قرار دارد ممکن است ارزش اعمال شدن را داشته باشد. خریدار اختیار فروش امیدوار است که قیمت سهام به قدری کمتر از قیمت اعمال اختیار شود که پریمیوم پرداختی برای خرید اختیار فروش را جبران کند.

مزایا و معایب

مزایا

۱- سرمایه‌گذارِ صاحب اختیار خرید در سود (ITM) در زمان انقضا ممکن است به سود دست یابد، چرا که قیمت بازار بالاتر از قیمت اعمال است.
۲- سرمایه‌گذاری که اختیار فروش در وضعیت در سود را دارد، ممکن است به سود دست یابد چرا که قیمت بازار کمتر از قیمت اعمال است.

معایب

۱- اختیارات معامله در سود گران‌تر از سایر اختیارات معامله هستند، چرا که سرمایه‌گذاران باید بابت سودی که تابه‌حال در این قرارداد وجود داشته هزینه‌ای پرداخت کنند.
۲- سرمایه‌گذاران هم‌چنین باید هزینه‌های پریمیوم و کمیسیون را برای تعیین سودآور بودن اختیار معامله در سود لحاظ کنند.

ملاحظات خاص

اختیارات ATM و OTM

زمانی که قیمت اعمال و قیمت بازار اوراق بهادار پایه برابر باشند، اختیار مورد نظر در وضعیت سربه‌سر (ATM) درنظر گرفته می‌شود. احتمال دارد که اختیار در ضرر (OTM) باشد که به معنای فقدان ارزش ذاتی است.

اختیار خرید در ضرر قیمت اعمال بالاتری نسبت به قیمت بازار سهام خواهد داشت. در مقابل، اختیار فروش در ضرر قیمت اعمال پایین‌تری نسبت به قیمت بازار دارد.

از آنجا که اختیار OTM ارزش کمتری نسبت به اختیار ITM دارد، عموماً پریمیوم آن نیز کمتر است.

مقادیر پرمیوم

به طور خلاصه، مبلغ پرمیومی که بابت اختیار معامله پرداخت می‌شود تا حد زیادی به میزانی که اختیار ITM، ATM یا OTM است، بستگی دارد. با این حال، سایر عوامل نیز می‌توانند بر پریمیوم اختیار تاثیر بگذارند، از جمله این که سهام چه مقدار نوسان می‌کند (بی‌ثباتی آن) و چه مدت زمانی تا انقضای آن باقی مانده است. نوسان بالاتر و زمان طولانی‌تر تا انقضا به معنای افزایش احتمال در سود رفتن اختیار است. در نتیجه، پریمیوم آن بالاتر است.

نمونه‌ای از اختیارات ITM

فرض کنید سرمایه‌گذار دارای اختیار خرید سهام بانک آمریکا (BAC) با قیمت اعمال ۳۰ دلار است. سهام این بانک در حال حاضر با قیمت ۳۳ دلار معامله می‌شود. از این رو، قرارداد اختیار در وضعیت در سود قرار دارد. سرمایه‌گذار می‌تواند این سهام را به قیمت ۳۰ دلار خریداری کند و بلافاصله آن را به قیمت ۳۳ دلار بفروشد که معادل ۳ دلار سود به ازای هر سـهم می‌شود. از آنجا که هـر قرارداد اختـیار شامل ۱۰۰ سهم می‌شود، ارزش ذاتی آن برابر است بـا ۳۰۰ دلار = ۱۰۰ × ۳ دلار.

حالا فرض کنید هزینه‌ای که سرمایه‌گذار بابت پریمیوم پرداخت کرده است ۳.۵ دلار باشد. در این صورت او ۳۵۰ دلار (دلار ۳۵۰ = ۱۰۰ × ۳.۵ دلار) پرداخت کرده است ولی تنها ۳۰۰ دلار به‌دست آورده است. به عبارت دیگر، او در این معامله ۵۰ دلار ضرر می‌کند. از این رو، در این حالت اگرچه اختیار در سود است، چنین معامله‌ای سودآور محسوب نمی‌شود.

اگر قیمت سهام از ۳۳ دلار به ۲۹ دلار کاهش یابد، اختیار خرید با قیمت اعمال ۳۰ دلار دیگر در وضعیت ITM قرار ندارد. بلکه در ضرر به میزان ۱ دلار است. لازم به ذکر است که هرچند قیمت اعمال ثابت است، قیمت دارایی پایه نوسان می‌کند و بر میزان در سود بودن اختیار تاثیر می‌گذارد. امکان دارد اختیار ITM قبل از تاریخ انقضای آن به وضعیت سربه‌سر و در ضرر تغییر کند.

منبع: کلینیک اقتصاد

پایان/